تحلیل و بررسی جایگاه زن در ضرب المثل های فارسی ( مبتنی بر امثال وحکم دهخدا )

چکیده: ضرب المثل ها شاخه ای از ادبیات عامیانه هستند که با مطالعه ی آن ها می توان به بسیاری از آداب و رسوم، عقاید و باورهای یک قوم دست یافت. یکی از مسائل قابل توجه که در ضرب المثل ها به آن پرداخته شده، جایگاه زن است. زن در غالب امثال فارسی با صفاتی چون بی وفایی، خیانت، مکّاری، دورویی، جادوگری و ... معرفی شده است. البته ضرب المثل هایی نیز وجود دارد که در آن ها زن تحسین و ستایش می شود امّا تعداد این ضرب المثل در مقایسه با آن چه که راجع به تحقیر و خوارداشت زنان است بسیار ناچیز و اندک است. در رساله ی حاضر، جایگاه زن به عنوان دختر، معشوق، همسر، مادر، پیرزن و ... در ضرب المثل ها مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و نگارنده کوشیده است که جنبه های مختلف تاریخی، اجتماعی، فلسفی، دینی و ... نگاه ایرانیان به زن را تبیین نماید. از آن جا که بسیاری از ضرب المثل ها دارای ویژگی های ادبی و بلاغی هستند، نگارنده به این موضوع علاقه مند و بر آن شده تا در این حوزه گام بردارد. از سوی دیگر از آن رو که بسیاری از ابیات و مصرع های شعر شاعران ایرانی به صورت مثل درآمده و در بین مردم رایج گردیده، در بررسی ضرب المثل ها، این ابیات و مصرع ها نیز مدنظر قرار گرفته است.